طلای دست دوم چیست و هنگام خرید و فروش آن به چه نکاتی دقت کنیم؟
طلای دست دوم و در کل زیورآلات طلا امروزه صرفاً برای زیبایی و تزیین خریداری نمیشوند و افراد با خرید و فروش طلا قصد سرمایهگذاری، حفظ ارزش پول و … را دارند. در سالیان گذشته کمتر کسی بود که به سراغ خرید طلاهای کار کرده و دستدوم برود و افرادی که برای سرمایهگذاری طلا میخریدند هم ترجیح میدانند طلای مد روز و نو را خریداری کنند؛ اما با توجه به سقوط ارزش ریال و تلاش افراد برای حفظ ارزش سرمایههای خود، بازار مبادلات طلاهای کار کرده نیز رونق زیادی پیدا کرده است. در این مقاله قصد داریم توضیحات مفیدی را در مورد طلاهای دستدوم و اصطلاحاً طلاهای بدون اُجرت بدهیم و سپس نکاتی را نیز در مورد خریدوفروش و معامله آن با شما در میان بگذاریم. با جیگولد همراه باشید. در ضمن اگر علاقهمند هستید که در مورد طلا و زیورآلات اطلاعات بیشتری داشته باشید، توصیه میکنیم که مقاله نگهداری از طلا نیازمند توجه به چه نکاتی است؟ را نیز بخوانید.
طلاهای دست دوم چه نوع طلایی هستند؟
در ابتدا باید بگوییم این نوع از طلا چیست تا بعد در مورد مزایا و معایب آن بتوانیم توضیح دهیم. به طلاهایی که برای بار اول خریدوفروش نمیشوند و خرید آنها اصطلاحاً اجرت ندارد، طلاهای دستدوم میگویند. همان طور که میدانید هنگامی که شما یک نوع از زیورآلات طلایی را خریداری میکنید اگر برای بار اول باشد که آن محصول فروخته میشود، علاوه بر ارزش روز طلا که با محاسبه وزن محصول به دست میآید، باید مبلغی را نیز به عنوان اجرت یا دستمزد طلاساز پرداخت کنید. با گستردهتر شدن بحران اقتصادی و کاهش توان مالی مردم، افراد زیادی سعی به سرمایهگذاری در بازار طلا گرفتند ولی این افراد ترجیح دادند که به جای خرید زیورآلات طلا که نو و شیک هستند به سراغ طلای دست دوم بروند که مبلغ اجرت طلاساز را پرداخت نکنند و بتوانند حجم یا مقدار بیشتری طلا خریداری کنند. با رایج شدن خرید و فروش طلا از نوع دستدوم آشنایی با آن و شناخت مزایا و معایب این معاملات به افراد کمک میکند که بتوانند با ریسک پایینتری به سراغ این مدل از سرمایهگذاری بروند.
ویژگیهای طلاهای کار کرده
در بیشتر مواقع طلاهایی که به عنوان دستدوم در طلافروشیها عرضه میشوند هیچگونه تفاوتی با طلاهای نو ندارند. در واقع باید گفت مشتریها متوجه این تفاوت نمیشوند چرا که از لحاظ ظاهری این دو مدل از طلا، کاملاً شبیه به هم و یکسان هستند. شاید تنها نقطهای که بشود به عنوان یک فرد عادی تشخیص داد که طلای مد نظر کار کرده است یا نه؛ در قسمت قفل و بند این زیورآلات است. عموماً زیورآلات طلایی بعد از گذشت مدت زمان خاصی از استفاده آنها، دچار ساییدگی و رنگرفتگی در قسمتهای بند و قفل میشوند که با دقت کردن و بررسی موشکافانهی این قسمتها، میتوان پی برد که محصول مد نظر جزو طلاهای کار کرده محسوب میشود یا نه.
نکتهای که در اینجا باید به آن دقت کرد این است که همه طلاهای کار کرده دارای خط و خش نیستند و چهبسا محصولاتی طلایی هستند که به عنوان دستدوم به فروش میرسند ولی حتی یک بار هم توسط شخصی استفاده نشدهاند. همان طور که میدانیم در خانوادههای ایرانی از قدیمالایام رسم بر این بوده است که افراد به خصوص خانمها، پسانداز خود را به طلا تبدیل میکنند. برخی از این افراد طلای نو را خریداری کرده، اجرت آن را پرداخته ولی از محصول خود هیچ استفادهای نکردهاند اما هنگام فروش، آن محصول به عنوان طلای کار کرده از آنها خریداری شده است. مشتری بعدی این محصول نیز آن را به عنوان یک محصول کار کرده خریداری میکند؛ با توجه به این نکته که آن دستبند، گردنبند، انگشتر یا … هیچوقت مورد استفاده قرار نگرفته است.
در بیشتر مواقع برای خرید ضروریات زندگی مانند مسکن، خودرو و پیشامدهای غیرمترقبه، افراد پسانداز خود که به شکل طلا نگهداری میشود را میفروشند. بیشتر طلاهای دستدوم جزو این دسته پساندازها قرار میگیرند.

برخی از مزیت های طلای دست دوم
مزیتهای طلاهای دستدوم
اصلیترین مزیتی که زیورآلات طلا از نوع کارکرده، نسبت به طلاهای نو دارند، بدون اجرت بودن این محصولات است. همان طور که در سطرهای بالاتر توضیح داده شد، مشتری هنگام خرید طلای نو باید مبلغ زیادی را اضافه بر قیمت و ارزش محصول به عنوان اجرت طلاساز پرداخت کند در حالی که در هنگام خرید طلای دست دوم به دلیل اینکه یک بار این هزینه توسط اولین خریدار محصول پرداخت شده است، دیگر نیازی به پرداخت اجرت طلاساز از جانب مشتری نخواهد بود. همین مزیت باعث شده است بیشتر افراد به خصوص کسانی که خرید و فروش طلا را به عنوان یک فعالیت اقتصادی و سرمایهگذاری میبینند، روی به خرید طلاهای کار کرده بیاورند تا بتوانند با پرداخت پول کمتر حجم بیشتری طلا را خریداری کنند.

برخی از معایب طلای دست دوم
معایب خرید زیورآلات طلا از نوع دستدوم
یکی از اصلیترین معایبی که خرید این گونه محصولات دارد این است که امکان دارد طلایی که خریداری میکنید محصولی مسروقه، تقلبی یا قاچاق باشد. در صورت روی دادن هر کدام از این احتمالات ارزش محصول شما یا به طور کامل از بین میرود یا بسیار پایین خواهد آمد. همچنین باید به مسائل و درگیریهای حقوقی و قضاییِ پس از آن هم اندیشید. موارد دیگری نظیر انتقال بیماری پوستی از صاحب قبلی به صاحب جدید و بیکاریِ افرادی که در شغل طلاسازی مشغول به فعالیت هستند را هم باید به لیست معایبِ استفاده از زیورآلات طلا از نوع دستدوم اضافه کرد.
احتمال معیوب بودن این محصولات، امکان ارائه شدن فاکتور نامعتبر توسط طلافروشِ نامعتبر، تشویق به سرقت طلا و مشخص نبودن عیار طلا، از دیگر مواردی است که رونق این گونه از معاملات در بازار طلا، باعث آنها میشود.
خرید و فروش طلای کار کرده
همان طور که در سطرهای قبل اشاره کردیم بعضی از زیورآلات طلا که به عنوان طلای کار کرده به فروش میرسند، یا استفاده نشده یا بسیار کم استفاده شدهاند و بنا به دلایل خاصی صاحب اولیه آنها اقدام به فروختن این محصولات کرده است و این زیورآلات از لحاظ ظاهری کاملاً سالم هستند. به همین خاطر ممکن است طلافروش یا طلافروشهایی باشند که طلای کار کرده را از فروشنده خریده و چون ظاهر سالم و زیبایی دارد همان را به عنوان طلای نو و اجرتدار به مشتری بعدی بفروشند. برای روی ندادن چنین اتفاقی بهتر است که شما به عنوان مشتری طلای دست دوم مواردی را مد نظر داشته و رعایت کنید. از جمله این موارد باید به موضوعات ذیل اشاره کرد.
مهمترین نکته این است که از طلافروشیِ معتبر خرید کنید. معتبر بودن طلافروش از چندین جهت قابل احراز است. یکی اینکه دوستان و آشنایان گالری خاصی را معرفی کنند و به صحت عملکرد آن شهادت دهند، مورد دیگر این است که حتماً با گالریِ فروشِ طلایی کار کنید که دارای جواز کسب طلافروشی باشد و جواز خود را به رویت شما رسانده باشد. همچنین بسیار مهم است که طلافروشی حتماً جزو اتحادیهی اصناف طلافروشان باشد تا در صورتی که هر ایرادی در روند خرید و فروش طلا به وقوع پیوست شما بتوانید به اتحادیه مراجعه کنید و فروشندهی طلا مسئولیت عمل خویش را بپذیرد.
نکاتی که باید بدانید
از آنجایی که تعیین کردن عیار طلاهای کار کرده به راحتی امکانپذیر نیست ممکن است که برای پی بردن به عیار واقعی آن محصول نیاز به قیچی کردن طلا باشد؛ پس بهتر است که این کار توسط یک طلافروش و طلاشناس خبره انجام شود. استفاده از سنگ محکِ طلافروشی برای تشخیص اصل بودن آن لازم و ضروری است و بهتر است که چند نفر این کار را انجام دهند و افراد در صورت داشتن سنگ محک در منزل هم باز نباید این کار را خود انجام دهند و باید آن را به طلافروش معتبر بسپارند تا در انجام چنین معاملاتی دچار زیان نشوند.
بهتر است بدانید که زیورآلات طلا توسط بسیاری از افراد به همراه فاکتور خرید به طلافروشیها ارائه میشود، ولی همان طور که میدانیم جعل کردن فاکتور خرید امروزه کار سختی نیست؛ پس بهتر است که به آدرس نوشته شده روی فاکتور مراجعه کرده و یا حداقل با شمارههای تماسِ درج شده روی آن تماس گرفته و از اصل بودن فاکتور و انجام شدن چنین معاملهای در تاریخ یاد شده، مطمئن شویم.
بسیاری از افرادِ سودجو با بهانههایی نظیر خرید محصول در سالها پیش و گم کردن فاکتور یا تغییر آدرس طلافروشی اولیه، سعی دارند محصول تقلبی یا قاچاق خود را به فروش برسانند افرادی که قصد خریداری طلای دست دوم دارند باید حتماً این نکات را در نظر داشته باشند.
موضوع دیگری که در هنگام خرید و فروش طلا از نوع کار کرده باید رعایت کرد این است که حتماً با ترازوهای حساس زرگری، وزن محصول را چک کرد و به عدد نوشته شده روی فاکتور به عنوان وزن محصول، توجه نکرد؛ زیرا ممکن است فاکتور جعلی باشد یا محصول مورد نظر بر اثر ساییدگی یا اتفاقات دیگر، مقداری تغییر وزن پیدا کرده باشد.
توجه داشته باشید در صورتی که این موارد را رعایت نکنید و در هنگام خرید این طلاها فاکتور معتبری را دریافت نکنید، اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر در مقابل معامله شما و ضرر و زیانی که متحمل شدهاید مسئولیتی نخواهد داشت.
در صورتی که از مطالعه این مطلب رضایت داشتهاید توصیه میکنیم مقاله عیار طلا چیست؟ توضیحاتی در مورد عیار برای خرید طلا را نیز مطالعه کنید تا با آگاهی و علم بیشتری مبادرت به خرید زیورآلات طلا کنید.